Bert Janssen voor Tubantia, tevens onderdeel van Algemeen Dagblad Persgroep 4 mei 2018
RIJSSEN/AMSTERDAM – Bij de gedwongen overtocht van KNIL-militairen naar ons land in 1951 bleven dierbaren op de Molukken achter. Leo Reawaruw van de stichting Maluku4Maluku vindt dat de overheid compensatie moet betalen. „Dit is een schending van mensenrechten.”
De stichting Maluku4Maluku vraagt vrijdag, tijdens de Nationale Dodenherdenking, aandacht voor de ‘vergeten kinderen’. Volgens actievoerder Leo Reawaruw moesten tientallen militairen van het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL) bij hun gedwongen overtocht naar ons land in 1951 dierbaren achterlaten.
Zo’n 500 achterblijvers
Uit stukken van de ministerraad uit 1951 blijkt dat naar schatting 500 mensen achterbleven, deels onvrijwillig: 350 vrouwen en 150 kinderen. „Tussen het besluit te vertrekken en inscheping zat heel weinig tijd. Wie niet aanwezig was, miste letterlijk de boot”, schetst Fridus Steijlen, hoogleraar in Molukse migratie en cultuur aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Belofte van terugkeer
KNIL-soldaten, die zij aan zij met Nederlandse soldaten tegen Indonesische nationalisten vochten, werd voorgehouden dat ze zes maanden in Nederland zouden blijven. Daarna konden ze terug naar hun eigen republiek op de Molukken, was destijds de overheidsbelofte.
Mislukte gezinshereniging
De Nederlandse regering hield gezinshereniging later tegen, stelt Reawaruw. Uit regeringsstukken blijkt dat is geprobeerd tot gezinshereniging in Indonesië te komen. Dat mislukte door wederzijdse bureaucratie, volgens Steijlen. Later mislukten gezinsherenigingen omdat partners van elkaar vervreemdden, nieuwe relaties kregen of kozen voor een verblijf in Indonesië.
Molukkers zijn weggestopt in vroegere concentratiekampen. En dan durft diezelfde overheid nog te zeggen: ‘Opdat wij niet vergeten’
Reawaruw: „De behandeling van KNIL-Ambonezen was vele malen slechter dan van vluchtelingen uit bijvoorbeeld Syrië nu. Molukkers zijn weggestopt in vroegere concentratiekampen – Kamp Vught werd opeens woonoord Lunetten. En dan durft diezelfde overheid ook nog te zeggen: ‘Opdat wij niet vergeten’.”
Zwijgen
Naar buiten toe zwegen Molukkers lang over de familiedrama’s met achtergelaten kinderen. Reawaruw: „We gaan nu de geschiedenisboeken in als treinkapers of leden van Satudarah, de motorclub. Maar wij Molukkers zijn geen allochtonen, geen vluchtelingen of gelukzoekers. Onze (voor)ouders vochten voor koningin Wilhelmina, onder de Nederlandse vlag.”
Compensatie
Soms werd het ouders toegestaan maximaal drie kinderen mee te nemen op hun evacuatie naar Europa, stelt de Bosnië-veteraan. In een enkel geval zou een scheepskapitein elk kind aan boord hebben geweigerd. Reawaruw vindt dat de overheid compensatie moet betalen. „Dit is een schending van mensenrechten.”