Langs deze weg wil ik, mede namens mijn zusters, iedereen bedanken voor de steun en het medeleven, tijdens de ziekte en bij het afscheid van onze vader, grootvader, en overgrootvader(oyang) Albert Paliama
Een speciaal woord van dank gaat uit naar bung Leo Reawaruw, frontman van stichting Maluku4Maluku. Bung Leo noemde onze vader “het gezicht van de eerste generatie KNIL Ambonezen”. Een gezicht dat nooit vergeten mag worden. Bung Leo heeft dan ook alles in het werk gesteld zodat onze vader respectvol en met militaire eer werd begraven.
Ook willen wij onze dank uitspreken aan de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Hans van Griensven, Generaal-majoor Leen Noordzij van Vereniging Oud Militairen Indië en Nieuw-Guinea, Kolonel Ludy de Vos tevens directeur van het VeteranenInstituut. Richard Kortenhoven wethouder van de Gemeente Wierden, voor hun aanwezigheid tijdens de afscheidsdienst van onze vader.
Ook willen wij dank uitspreken aan de leden van de Koninklijke Marechaussee, en de veteranenmotorclubs Indo Melati en Brothers In Arms(Nederland) voor de begeleiding richting onze vaders laatste rustplaats, die een speciale status krijgt als eerste van de KNIL Ambonezen.
Dank ook voor onze vaders strijdlied “Hena Masa Waya” gezongen door usi Sarah de Lima(vicevoorzitter Maluku4Maluku), onder begeleiding van de dames Evie Tuasela, en Anne Sahertian van de tifagroep Sapa Lawan, het afscheidslied “Love goes on” gezongen door de kleinkinderen, en ter afsluiting op de begraafplaats militair trompettist van Huzaar van Boreel voor het blazen van taptoesignaal gevolgd door het signaal voorwaarts.
Een mooier afscheid voor onze vader, een KNIL(Ambonees) veteraan, hadden wij ons niet kunnen wensen!
Lisa Paliama – Wierden
Sunset March in teken van het KNIL
Volgens een van de lopers is de aandacht voor het KNIL belangrijk. ‘Omdat de veteranen nog steeds te weinig erkenning krijgen van de Nederlandse overheid. In het jaar van 75 jaar vechten wij voor de erkenning van deze veteranen en hun nazaten’, vertelt Leo Reawaruw van Maluku4Maluku.
De Sunset March is een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen die vochten voor de vrijheid van Nederland.
Druk op onderstaande link om video te bekijken van de eerste Sunset March voor de KNIL Ambonezen
http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2418091/Sunset-March-in-teken-van-het-KNIL
VANAVOND 25 juli 2020 lopen wij wederom in het licht (van de opheffing van en voor de) KNIL AMBONEZEN de SUNSET MARCH, wij starten om 21.40 uur wil je er bij zijn? Kom op tijd, voor meer informatie mail via salahutu@gmail.com
Vandaag lopen in ieder geval van Dolderman Letselschade Advocaten veteraan drs. Rob Remie en frontman Maluku4Maluku Leo Reawaruw. We zullen herkenbaar zijn door het dragen van baretten, en de vlag van 75 Jaar Vrijheid.
Toespraak landelijke voorzitter van Vereniging Oud Militairen Indië en Nieuw-Guinea gangers generaal-majoor b.d. Leen Noordzij:
Geachte familieleden, vrienden en kennissen van Bapa Abe Paliama,
Hooggewaardeerde veteranen,
Mijn naam is Leen Noordzij. Ik ben sinds 2006 generaal-majoor b.d. en voorzitter van de Vereniging van Oud-Militairen Indië- en Nieuw-Guinea gangers, kortweg VOMI.
Soldaat 2e Klasse KNIL Abe Paliama was geen lid van de VOMI maar wel een veteraan in hart en nieren. Daar wil ik nu graag de aandacht aan besteden die hij heeft verdiend.
Soldaat 2e Klasse Paliama heeft de verschrikkingen van de 2e WO aan den lijve ondervonden in een Jappenkamp en dat maar ternauwernood overleefd, met dank aan zijn broer die hem meer dood dan levend tussen een stapel stoffelijke overschotten vond. Met veel overtuiging en inzet heeft hij daarna als KNIL militair het Koninkrijk der Nederlanden gediend. Nadat hij het dienstbevel had opgevolgd en naar Nederland repatrieerde, was de ellende nog niet voorbij. In het voormalige werkkamp van de Duitse bezetter De Vossenbosch in Wierden verloor het echtpaar Paliama een zoon en een dochter. Kindersterfte als gevolg van de schamele omstandigheden en accommodatie was helaas geen uitzondering. Een zwarte bladzijde in onze vaderlandse geschiedenis!
Voor zijn verdiensten voor het Koninkrijk der Nederlanden is hij, zij het met zeventig jaar vertraging, enkele malen onderscheiden. Op 21 november 2017 krijgt hij bij de ontvangst op de Zwaluwenberg in Hilversum, uit handen van de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht(IGK) luitenant-generaal Hans van Griensven (die uit respect hier nu aanwezig is) de veteranenspeld als zichtbaar teken dat hij de veteranenstatus heeft verkregen. De IGK zei toen in zijn toespraak onder meer: “erkenning en waardering verjaren niet. Het is een klein gebaar met een grote impact”.
En die impact was zeker groot ! Dat gold ook voor het Ereteken voor Orde en Vrede dat hem op 10 november 2018 werd opgespeld door de Directeur Veteranen Instituut, Kolonel der Jagers Ludy de Vos. Ook hij is hier uit respect aanwezig, en heeft ook een toespraak gehouden. Ook hier was hij zo trots op dat hij er zelfs de reis naar Kuala Lumpur om zijn dochter te bezoeken, voor had afgezegd om de uitreiking bij te kunnen wonen.
Helaas nam de laatste periode zijn gezondheid af. Er was al Post Traumatisch Stress Syndroom bij hem geconstateerd maar nu werd ook zijn mobiliteit minder. Maar hij leefde op bij hoogtepunten, als het niet anders kon, in een rolstoel.
Ik noem hier de aanwezigheid, samen met Bapa Mezak Bakarbessy uit Elst, als prominente veteranen bij de Nederlandse Veteranendag op 30 juni 2018 in Den Haag. Trots zaten zij in een jeep vooraan in het veteranendefilé nadat zij kort daarvoor aanwezig waren bij de ceremonie in de Ridderzaal en een ontmoeting hadden met Zijne Majesteit Koning Willem Alexander en Minister-President Rutte.
Ook was hij aanwezig bij de herdenking bij het Nationaal Indië Monument in Roermond op 1 september 2018. Hij werd met applaus begroet in de grote tent waar na de herdenkingsplechtigheid het gezellig samenzijn was van de Indië- en Nieuw-Guinea veteranen.
Nog een hoogtepunt was de aanwezigheid bij de Nationale dodenherdenking op 4 mei 2019 in Amsterdam. Eerst bij de plechtigheid in de Nieuwe Kerk en vervolgens bij de kranslegging op de Dam. Hij vond het verschrikkelijk dat dit niet ging zonder rolstoel maar er bij zijn vond hij vele malen belangrijker. En Leo Reawaruw heeft als voorbeeldige veteranenbegeleider, en mantelzorger van de dag, goed voor hem gezorgd.
Ik leerde Bapa Paliama kennen bij het bezoek aan het Europees Parlement in Straatsburg van 22 tot en met 25 oktober 2018. Hij genoot van de reis, het verblijf, de belangstelling en van de opening van de fototentoonstelling “onze vergeten helden”.
Bij het afscheidsdiner zat hij naast mij aan tafel en hij liet zich niet alleen het eten en drinken goed smaken maar hij zei ook meerdere malen hoe geweldig hij deze bijzondere reis vond en dat hij dit nog mocht meemaken.
Fotograaf Edwin Hunter had prachtige foto’s gemaakt van een vijftiental KNIL veteranen, waaronder sld2 Paliama. Zij zijn niet alleen vereeuwigd op een foto maar ook in het fotoboek dat ter gelegenheid van de tentoonstelling is uitgegeven.
Maar ook zonder foto zullen wij deze aimabele, trotse en gezagsgetrouwe KNIL veteraan herinneren. Niet voor niets is hij bekend als het boegbeeld van Maluku4Maluku en de KNIL Ambonezen.
Hij zal na deze kerkdienst worden bijgezet in het graf bij zijn echtgenote. Het eerste graf dat door de inspanningen van Maluku4Maluku een bijzondere status van de Gemeente Wierden krijgt.
Dat hij daar mag rusten in vrede.
Sobat Paliama,
Ga met God,
Selamat Jalan.
Toespraak Kolonel der Jagers Ludy de Vos was onvoorbereid op papier, en puur uit het hart gesproken!
Toespraak frontman – voorzitter Maluku4Maluku Leo Reawaruw
Ik sta hier als frontman / voorzitter van Maluku4Maluku het is toch een eer dat ik hier mag staan, want ik ben blij dat ik hier gezond en wel kan staan in deze bizarre tijden. Bapa Abe Paliama heeft een gezegende leeftijd gehaald, 95 jaar.
Hij heeft geholpen met ons team Maluku4Maluku de geschiedenis te herschrijven van de KNIL Ambonezen in Nederland, of te wel onze eerste generatie waar hij deel vanuit maakte. Ons pad is elkaar gaan kruizen in de Molukse wijk Wierden. Je zal maar tiener in een Japanse strafkamp belanden in het voormalig Nederlands-Indië als Ambonees. De Japanners en hun Javaanse NSB jeugd hadden een bloedhekel aan de Ambonezen of te wel Molukkers. Dit kwam doordat zij trouw waren aan het koningshuis onder leiding van de toenmalige staatshoofd Wilhelmina. De verhalen zijn binnen onze samenleving alom bekend, helaas is niet iedereen op de hoogte van de werkelijkheid.
Dat er mannen werden onthoofd, of bijna dood gemarteld werden omdat ze weigerden over de Nederlandse vlag te lopen. Of weigerden op de foto van Wilhelmina te spugen. Ene Theodor Holman was de eerste die in het Parool in 2018 een artikel daarover schreef. Dit naar aanleiding van Veteranendag waar bapa Abe Paliama en bapa Mezak Bakarbessy ontvangen werden door minister-president Mark Rutte in de Ridderzaal. Veteranendag 2018 was de totale keerpunt van de geschiedenis van onze eerste generatie. Want eindelijk mochten beide mannen die samen hier in kamp Vossenbosch als jonge militairen tijdelijk werden geplaats in 1951, voor maximaal zes maanden. Kamp Vossenbosch waar ze onder erbarmelijke dienden te overleven, waar Bapa Abe twee kinderen verloor doordat ze onder dezelfde omstandigheden zoals de Joden vooral in de winter moesten overleven. Ondanks dit eindelijk mochten zij in naam van onze eerste generatie de militaire eresaluut ontvangen van koning Willem-Alexander, eindelijk moest de voltallige Nederlandse regering klappen voor onze eerste generatie. Terwijl zij hun koningshuis ook hun militaire eresaluut brachten! Dit alles was het gevolg van een gezamenlijke inzet van hun Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Hans van Griensven, en Maluku4Maluku.
Daarna kwamen er nog meer historische momenten voor beide veteranen die uit Kamp Vossenbosch kwamen, een daarvan was het internationale podium in het Europees Parlement in Straatsburg. Waar generaal Leen Noordzij als genodigde bij wilde zijn! Beide generaals kunnen zich toen niet beseffen dat zij ons allen een gevoel van trots teruggaven. Want wij zijn allen opgegroeid met de volgende zin. Djangan lupa ketorang bekas KNIL. Of te wel niet vergeten wij zijn ex-KNIL, wij zijn militairen. Uit die woorden stralen militaire trots en eer uit. Ook vertelde Bapa Abe op YouTube tijdens zijn dankwoord voor de bijna honderd verjaardagskaarten die hij mocht ontvangen dit jaar van ook veel Nederlanders en militairen en veteranen. Dat wij allen geen vluchtelingen, of gelukszoekers en of gastarbeiders zijn of daarvan afstammen. Wij zijn KNIL, en eindelijk ook internationale erkende veteranen.
Naast deze twee grote historische momenten kwam bapa Abe zijn persoonlijke hoogtepunt in het jaar 2018. Een geplande reis naar zijn dochter in Kuala Lumpur werd een paar weken van te voren gecanceld, twee dure vliegtickets werden oud papier. Want hij moest naar Doorn op 10 november! Nadat hij een bijna meer dood dan levend een Jappenkamp overleefde ging bapa Abe net zoals veel van zijn leeftijdgenoten het KNIL in. Waarom? Ze wensten nooit meer dat iemand dit meer moest meemaken wat zij hadden meegemaakt in de strafkampen. Of op de Molukse eilanden, want Japan heeft ook daar een vreselijk terreur uitgeoefend op onze eilanden. Waaronder het uithongeren tot de dood van gezinnen omdat zij Nederland trouw bleven. Op een zaterdag in november mocht bapa Abe eindelijk na bijna zeventig jaar zijn militaire onderscheidingen ontvangen uit handen van kolonel tevens directeur Veteranen Instituut Nederland Ludy de Vos.
Maar op alle momenten waar wij hem vroegen of hij mee wilde ging hij mee, in de rug gesteund door al zijn dochters. Specifiek zijn dochter Lisa en zijn mag ik wel noemen bonus-dochter Saar Letsoin onze ambassadrice van de 350 vergeten kinderen en 150 vergeten moeders van de KNIL Ambonezen. Overal kwamen ze per trein, ik dacht altijd dan daar zijn ze de drie wijzen uit het Oosten. Met hun koning bapa Abe. Hij werd hierdoor het gezicht van onze eerste generatie en de KNIL Ambonezen. Vooral toen hij op 4 mei 2019 uit was genodigd om naar de Nieuwe Kerk te gaan om daarna de Nationale Dodenherdenking mee te maken. Hij kreeg een terugval een paar dagen van te voren met zijn gezondheid, wederom toonde hij karakter van een militair van de KNIL. Hij zou zelfstandig lopen de hele dag vertelde hij aan zijn dochters. En zou gaan, hoe dan ook! Wij voorzagen problemen als Maluku4Maluku, en we namen een rolstoel mee. Zo heeft hij alles meegemaakt, en zijn 4 mei werd heel speciaal omdat Culturegroup Tifa Bunji Maluku hem begeleidde naar de Dam. Het KNIL Ambonezen gezicht met ons Molukse geluid in de Nederlandse hoofdstad.
Ja hij werd het gezicht van onze eerste generatie, eentje van onverzettelijkheid. Eentje van streven naar erkenning en waardering. Eentje van rotsvast vertrouwen in God dat alles eens goedkomt. Eentje in het geloof hebben dat eens onze Molukken bevrijd zal worden. Eentje die wij nooit mogen vergeten, maar ook nooit meer kunnen vergeten. Want bapa Abe is Maluku4Maluku, net zoals onze eerste generatie Maluku4Maluku is. En wij zijn de volgende generaties als Maluku4Maluku
Wij gaan hem begraven vandaag bij zijn vrouw Mama Marie Tomisila-Paliama, het graf waar alles mee begon. Het graf waarvan hij moeite mee had om de grafrechten te betalen. Hun graf gaat ook mee de geschiedenis in. Want hun graf is de eerste graf die een bijzondere status gaat krijgen officieel deze zomer in de gemeente Wierden. Daarom is hier aanwezig een van de wethouders.
Maluku4Maluku bedankt bapa Abe voor al zijn inspanningen die hij heeft gedaan in zijn laatste eindfase, maar dankt ook speciaal zijn dochter Lisa en zijn bonus-dochter Saar. Wij danken ook de aanwezige officieren, en ook de gemeente Wierden. Ondanks alles wensen wij ook de voltallige Nederlandse regering en het koningshuis te bedanken dat zij bapa Abe dit allemaal hebben mogen laten meemaken. Want eindelijk worden zij en wij allen gezien als volwaardige Nederlandse veteranen, en nazaten van veteranen die afgeschermd en beschermd zijn door de Nederlandse veteranenwetgeving.
Bapa Abe zal niet gaan meemaken dat wij Maluku4Maluku met onze advocatencollectief de strijd gaan winnen naar een afhandeling van zijn militaire ereschulden. Daar geloven wij allen in, maar in gedachten zal hij voor altijd bij ons blijven. Ik wens de familie Tomisila en Paliama God’s kracht en liefde toe om dit zware verlies te verwerken.
Bapa Abe mijn vader en mijn wapenbroeder rust zacht met uw lieve vrouw.
Old soldiers never die…
DRUK OP ONDERSTAANDE LINK OM DE SPEECHES OP VIDEO TE BEKIJKEN:
http://www.youtube.com/watch?v=Z6mpq8rfYls