Gerard van Klaveren, voorzitter van Stichting Indië-Monument Friesland, deed woensdag in het Rengerspark in Leeuwarden een voorzet voor verandering. Samenwerking met de provinciale veteranendag, of de herdenking verbreden, zodat ook Friese militairen die bij andere missies zijn gesneuveld erbij horen.

Tweede monument

Nieuw is dat idee niet, zegt Guinea-veteraan Ad Joosse. Hij heeft al eens voorgesteld om bij het Indië-monument, dat de namen van alle 168 Friese gesneuvelden vermeldt, een tweede monument te plaatsen met namen van Friezen die bij vredesmissies zijn omgekomen. Kenners schatten hun aantal op een stuk of tien.

,,Het hoeft er niet naast te staan’’, zegt Joosse, ,,maar het gaat erom dat er iets is dat laat zien dat ook die jongens niet voor niks gestorven zijn. Dat is er in Friesland nu helemaal niet.’’

,,Ik ben daar mordicus op tegen’’, brengt veteraan Jack Kooistra daar tegenin. Toen hij het voorstel van Van Klaveren las, was zijn eerste gedachte: ,,Verdomme, daar heb je het weer.’’ De Indiëgangers zijn een duidelijk begrip, stelt hij, en het Indië-monument heet niet voor niks zo. ,,Als je alle gevallenen wilt herdenken, ben ik er voorstander van om dat op algemene veteranendag te doen, dan ben je van dit gezeur af.’’

Dat deze jaarlijkse ceremonie dan op den duur verdwijnt, daar heeft Kooistra vrede mee. ,,Als deze veteranen er niet meer zijn, laat men dan maar stoppen met die herdenkingen.’’ Zelf is hij een voorbeeld: de afgelopen drie jaar is hij niet geweest omdat zijn gezondheid het niet toelaat. ,,Moeder natuur gaat voor mij de erosie niet uitstellen.’’

,,Wij zijn op zich niet tegen samenwerking’’, zegt Rob Zwaane-veldt, voorzitter van de stichting Friese Veteranendag. ,,Het is zeker geen taboe, want we vissen in dezelfde vijver.’’ Ook de Friese veteranendag, in juni gehouden in het WTC, ziet het bezoek teruglopen.

Oudere generatie

,,Ons probleem is dat de ‘jonge veteranen’, en daar reken ik mezelf met mijn 61 jaar ook toe, met alle respect, niet zoveel met Indië hebben. Bij de nog jongeren, die in Libanon zijn geweest, heerst het idee dat onze veteranendag toch vooral een feestje is voor oud-Indiëgangers en Tweede-Wereldoorlogmensen. Een oudere generatie. Waarmee ik wat deze mensen hebben gedaan niet wil bagatelliseren. Maar het is voor iedereen, dus we moeten ook iedereen bereiken.’’

Peggy Stein met zwarte jas legt namens Indisch Platform 2.0 met Leo Reawaruw bloemstuk

Zwaaneveldt pleit voor een onderzoekje onder veteranen naar opvattingen hierover, ,,want ik spreek een beetje uit eigen waarneming’’. Zo is het ook best mogelijk dat de belangstelling voor dit soort bijeenkomsten in het algemeen afneemt. ,,Aan de andere kant kan ik me ook voorstellen dat de belangstelling bij de mensen van Indië pas echt is gaan leven toen ze ouder werden. Dan komen de herinneringen boven en is er de behoefte om elkaar te treffen.’’

De herdenking hoeft zich wat Leo Reawaruw betreft niet te beperken tot veteranen. Reawaruw en anderen legden deze week in het Rengerspark een bloemstuk namens Indisch Platform 2.0, dat er voor het eerst bij was. Hij stelt voor om de Indische gemeenschap erbij te betrekken, die volgens hem in Nederland tussen de 1,5 miljoen en 2 miljoen mensen telt.

,,Wij zijn in het verleden bij de officiële herdenkingen weggehouden omdat het te politiek was, maar dat gedoe is nu passé’’, zegt hij. Reawaruw (wiens vader KNIL-militair was) bewijst dat zelf: zo was hij de afgelopen periode bij de Nationale Veteranendag en zorgde hij ervoor dat bij de dodenherdenking op de Dam voor het eerst ook KNIL-militairen vertegenwoordigd waren.

Leeuwarder Courant door Asing Walthaus

http://www.lc.nl/friesland/Moet-de-Indi%C3%ABherdenking-veranderen-23498150.html